1
แต่หมดโอกาส
นั่นพิสูจน์ให้เห็นความแตกต่างโดยสิ้นเชิงของคนสองคน ขณะคนหนึ่งหวังจะให้อีกคนเปิดแง่คิดมุมมองออกมาโดยผ่านหนังที่เขาเห็นว่ามีคุณค่า เพื่อทำความเข้าใจว่าเกิดอะไรขึ้นระหว่างคนสองคน มุมมองที่แตกต่างนั้นถ่างออกกว้างแค่ไหน ยังพอหาช่องเชื่อมต่อได้หรือไม่
แต่อีกฝ่ายไม่ดู
หรืออาจไม่แม้คิดจะดู
นั่นอาจจะเป็นความผิดพลาดเลวร้ายของผม
การคาดหวังให้อีกคนคิดและทำสิ่งเราต้องการ คาดหวังให้เธอตั้งใจดูหนังเรื่องนี้อย่างละเอียด ค้นหาสาระเพื่อตอบคำถามต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นกับชีวิตคู่ เก็บเกี่ยวบทพูดดี ๆ ที่เตือนสติ สะกิดใจมาปรับใช้กับชีวิตจริง การคาดหวังเช่นนี้ผิด ผิดแน่นอน
แต่อีกนั่นแหละ
ทั้งรู้ว่าผิด
ทำไมยังคาดหวัง
ก็เพราะอยากมีความหวัง
หวังให้อีกคนมองภาพจากด้านบนที่แจ่มชัดไม่ใช่เห็นเฉพาะจากมุมของตน
สุดท้าย ผมตัดสินใจนั่งลงเขียน อย่างน้อยได้บันทึกอะไรบางอย่างไว้เพื่อระลึกถึง ‘คุณค่า’ ของหนังเรื่องหนึ่งที่มีส่วนช่วยผมให้ตะเกียกตะกายพยายามกลับมามีชีวิตอีกครั้ง
2
ผมหยิบแผ่นดีวีดีใส่ลงในเครื่องเล่นแล้วตั้งใจรอ รอพบกับเรื่องราวของพวกเขาอีกครั้ง ครอบครัวของคริสและแอนนี่
คริสเป็นกุมารแพทย์ แอนนี่เป็นจิตรกรและนักซ่อมภาพ หนังดำเนินเรื่องผ่านการบอกเล่าของคริส ช่วงไตเติ้ลเล่าเรื่องย้อนหลังสั้น ๆ ตั้งแต่พวกเขาพบกัน แต่งงาน สร้างครอบครัวอบอุ่น มีลูกชาย-หญิง ๒ คน จนลูกทั้งสองเสียชีวิตจากอุบัติเหตุรถยนต์
แอนนี่เสียใจทุกข์ใจโทษตัวเองที่ไม่ไปส่งลูกทำให้พวกเขาเสียชีวิต จนต้องเข้ารักษาอาการทางจิตในโรงพยาบาล การไปเยี่ยมของคริสไม่ได้ทำให้อาการของแอนนี่ดีขึ้น เธอต้องการหย่าเพราะ
“เรามันต่างกันสุดขั้ว ต่างกันจนทนอยู่ไม่ได้” “ทำไมคุณไม่เป็นคนที่อยู่ในโรงพยาบาลบ้าแห่งนี้ ลูกทั้งสองของเราตายไปนะ” เธอบอกเขา
คำพูดเหล่านี้คนไม่ได้จมอยู่ก้นหลุมแห่งความทุกข์จะไม่มีวันเข้าใจ ขณะแอนนี่ไม่สามารถทนรับความสูญเสียต้องรักษาอาการทางจิตในโรงพยาบาล คริสกลับมองชีวิตต่างออกไป เขาทำใจได้ เขายังดำรงชีวิตตามปกติ
แต่นั่นทำให้เขากับแอนนี่ห่างกันออกไปทุกที
ความเข้าใจชีวิตทำให้คลิสผ่านความสูญเสียไปได้ แต่กลับแยกเขากับคนรักอยู่คนละโลก คริสพยายามครั้งสุดท้ายด้วยคำสารภาพ ตัวเขาเองที่มีปัญหา เขาเชื่อว่า “เราไม่ควรทำลายตัวเองเพื่อที่จะรัก” เขาเลือกที่จะเข้มแข็ง เขาไม่ได้ร่วมทุกข์กับเธอ เขาเองที่เป็นคนผิด ถึงตอนนี้เขาเข้าใจแล้ว เขาเถียงกับสังคมแทนเธอเมื่อได้ยินเพื่อน ๆ เอ่ยถึงแอนนี่ด้วยความสงสัยว่าทำไมแอนนี้จึงเป็นขนาดนั้น
แอนนี่ฟื้นคืนสู่ชีวิต เธอรับรู้แล้วว่ามีคนเข้าใจเธอ
แต่ ๔ ปีต่อมา
คริสประสบอุบัติเหตุเสียชีวิตขณะเอาภาพไปส่งให้แอนนี่ เขาอาลัยอาวรณ์ไม่ยอมจากไป คริสในร่างวิญญาณล่องลอย คอยติดตามแอนนี่พยายามบอกให้เธอรู้ว่าเขายังอยู่ใกล้ ๆ แต่ยิ่งพยายามยิ่งทำให้แอนนี่ที่กำลังเศร้าเสียใจมีอาการทางประสาท สุดท้ายคริสยอมจากไป
คริสวิ่งไปตามอุโมงค์สว่างจ้า
ปลายทางคือสวรรค์
สวรรค์ของคริสเป็นภาพวาดของแอนนี่ ภาพบ้านและทิวทัศน์ที่ทั้งสองฝันไว้ว่าจะอยู่ร่วมกัน ใช้เวลาแก่เฒ่าไปด้วยกัน โลกของทั้งสองเชื่อมถึงกันด้วยสวรรค์ของคนทั้งสอง
ฝ่ายแอนนี่เมื่อสูญเสียสามีที่รักไปอีกคน คราวนี้ไม่มีอะไรเหลือ ไม่เหลือแม้ศรัทธาต่อชีวิต เธอโทษตัวเองอีกครั้ง คริสเสียชีวิตเพราะอาสานำภาพไปส่งให้เธอ
แอนนี่ฆ่าตัวตาย
การฆ่าตัวตายทำให้เธอต้องไปสู่ขุมนรก
คริสในสวรรค์พยายามไปช่วยเธอ เขาเรียนรู้จากบทเรียนครั้งก่อน จะไม่ปล่อยให้แอนนี่โดดเดี่ยวอยู่ในนรกอีก เขาจะช่วยเธอให้ได้แม้ต้องแลกด้วยทุกอย่าง หรือสุดท้ายต้องอยู่กับเธอในนรก
3
ทั้งเรื่องเปี่ยมด้วยศรัทธาต่อชีวิตคู่ครอบครัวที่อบอุ่น อาทร ห่วงใยกัน เป็นกำลังใจให้กัน ช่วยกันพาครอบครัวฝ่ามรสุมชะตาที่เอาแต่ใจไม่อาจคาดคะเน ทั้งเรื่องถักทอผูกโยงด้วยสายใยสัมพันธ์ที่จะทำทุกอย่างเพื่อคนที่รัก เพื่อการอยู่ร่วมอย่างมีความสุขพร้อมหน้า
หนังใช้โลกมนุษย์ นรก สวรรค์เป็นฉากเล่าเรื่อง โดยให้ความตายเป็นการเดินเรื่องจากจุดหนึ่งไปสู่อีกจุดหนึ่ง ขึ้นกับการตีความของแต่ละมุมมอง หากผู้อยู่ในลัทธิโลกนี้ – โลกหน้าหรือชีวิตหลังความตายตีความ ทั้งเรื่องจะกลายเป็นแค่แฟนตาซีไม่มีอยู่ในโลกความจริง (เพราะเริ่มเรื่องก็ตายแล้ว) ได้เพียงดูภาพสวย ๆ ประทับใจกับความรักของคู่แท้ในฝัน
ทั้งหมดจะสูญเปล่า!
แต่หากมองความตายเป็นการเริ่มต้นครั้งใหม่ กับเหตุการณ์ใหม่ แน่ล่ะ เรื่องราวชีวิตยังดำเนินต่อไป
โลกก่อนความตาย โลกหลังความตายก็คือเหตุการณ์ต่าง ๆ ในช่วงชีวิตหนึ่งที่เราต้องพบปัญหาอุปสรรคต้องฟันฝ่า บางครั้งชนะบางคราพ่ายแพ้ แต่สุดท้ายก็ยังหยัดยืนขึ้น
ความตายเป็นแค่การสิ้นสุดเพื่อเริ่มต้นครั้งใหม่ เพื่อแก้ไขข้อผิดพลาดเดิม ๆ ไม่ให้เกิดขึ้นอีก ที่สุด ก็เพื่อหาหนทางไปสู่ดุลยภาพของชีวิตนั่นคือ ความสุขร่วมกัน
หนังแสดงให้เห็นถึงจิตวิทยาการดูแลเด็ก ต้องเข้าใจเขา คิดอย่างเขา อ่อนวัยอย่างเขา (คริส ไม่ตำหนิที่หนูน้อยขีดเขียนรูปบนผนัง ชวนหนูน้อยกระโดดเป็นกระต่าย เมื่อต้องการให้เธอทำอะไร เขาขอให้เธอช่วย ไม่ใช่ออกคำสั่ง)
การเอาใจใส่ในเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ ของพ่อ – แม่ ล้วนมีความสำคัญกับลูก ๆ คริส ไม่ใส่ใจโลกความฝันของลูกสาว ซ้ำยังดุตอนเธอเขียนเล่นลงบนรูป (เธอตัดพ้อว่า “จะแตกต่างอะไร ก็พ่อไม่ได้ดูมันอยู่แล้วนี่”) นั่นทำให้เขาจำลูกสาวไม่ได้ขณะอยู่ในสวรรค์ของเธอ จนเธอต้องบอกเขาเอง
แสดงให้เห็นความผูกพันของคู่ชีวิต ที่ลึกไปกว่าความสัมพันธ์ทั่วไป การร่วมทุกข์ – ร่วมสุข ไม่ใช่แค่ไปเยี่ยมที่โรงพยาบาล แต่ต้องเข้าไปอยู่ในความทุกข์ของอีกฝ่าย รับรู้ แบ่งปันความทุกข์ในระดับเดียวกัน
การหลุดพ้นจากยึดติดรูปลักษณ์ภายนอกวิธีคิด จิตใจต่างหากคือตัวตนของคนคนหนึ่ง ทุกคนที่ช่วยเหลือคริสบนสวรรค์ล้วนมีความผูกพันกัน คริสกลับจำพวกเขาไม่ได้เพราะหน้าตาไม่เหมือนเดิม แต่ที่สุดก็จดจำกันได้เมื่อสัมผัส ‘วิธีคิด’
สวรรค์คือที่ซึ่งเวลาไม่มีตัวตน สวรรค์ของคน-คนหนึ่ง คือการได้อยู่กับสิ่งที่ตัวเองรักตลอดเวลา ที่ตรงนั้นเวลาจะไม่มีความหมายอีกต่อไป คนสองคนจะอยู่ร่วมในสวรรค์เดียวกันเมื่อพวกเขามีใจผูกพันรักในสวรรค์ของกันและกัน ไม่เช่นนั้น แม้จะอยู่บนสวรรค์พวกเขาก็ไม่มีวันหากันเจอ
นรก คือบ้านที่ขาดการดูแล นรก ของแอนนี่ เป็นบ้านที่ปรักหักพัง ต้นไม้เหี่ยวเฉา ต้องอยู่กับความหวาดกลัวตลอดเวลา สิ่งที่เคยเป็นความสุขสูญหายไปหมด (ภาพเขียน หรือแม้แต่ใบหน้าของคนที่รักในความทรงจำ)
การที่คนสองคนไม่สามารถร่วมทุกข์เพราะวิธีคิดแตกต่างกัน หากไม่ปรับวิธีคิด ทางแก้เหลืออยู่วิธีเดียว คือแยกจากกัน เพราะการที่มนุษย์จมห้วงทุกข์เพียงลำพังยังดีกว่ารู้ว่ามีอีกคนที่เคยร่วมสุข แต่ไม่สามารถร่วมทุกข์เพราะความคิดที่แตกต่างกัน ไม่เข้าใจกัน แอนนี่บอกคริสตอนไปเยี่ยมที่โรงพยาบาลว่า
“เรามันต่างกันสุดขั้ว ต่างกันจนทนอยู่ไม่ได้” “ทำไมคุณไม่เป็นคนที่อยู่ในโรงพยาบาลบ้า ลูกทั้งสองของเราตายไปนะ”
เมื่อต้องผจญเรื่องราวแสนสาหัสจนไม่อาจประคองจิตวิญญาณต่อไป มีแต่คู่ชีวิตเท่านั้นที่จะประคองเรากลับคืนสู่ 'ชีวิต' แอนนี่รู้ว่าการที่เธอฟื้นคืนสู่ชีวิตอีกครั้งเพราะคริสช่วยเธอไว้ ไม่ใช่เพราะหมอ โรงพยาบาลหรือยา
4
ตลอดเรื่องเต็มด้วยบทสนทนาเตือนสติสอนใจแฝงหลักปรัชญา-ศาสนา “เราจะสร้างสติจากความสูญเสียนี้ได้อย่างไร?”
“ภาพเขียนเป็นสิ่งสำคัญที่สุดน่าทึ่งที่สุดในโลก รองจากสมองของคนเรา”
“เวลาไม่มีในความฝัน”
“พ่อกับแม่ฟังความเห็นกันและกันเสมอ”
“คุณกลัวว่าคุณจะหายไป คุณไม่ได้หายไปไหน แค่ตายไปเท่านั้นเอง”
“ที่ที่จะอยู่ร่วมกันในบั้นปลายของชีวิต แก่เฒ่าด้วยกันไปจนวันสุดท้าย”
“ที่นี่ไม่มีกฎเกณฑ์หรอกคริส มันจะจบเมื่อคุณอยากให้จบ”
“เราได้เห็นในสิ่งที่เราเลือกแล้ว”
“มโนจิตสิของแท้ กายเนื้อเป็นแค่ภาพมายา”
“มนุษย์อยู่กับห้วงคิดคำนึง”
“สิ่งที่เปลี่ยนตามอำเภอใจที่เรียกว่าชีวิต”
“นาทีที่เราจะต้องผ่านช่วงเวลาทุกข์ใจที่สุด ผมจะอยู่ข้างคุณ คุณไม่ต้องเผชิญคนเดียว”
“คู่แท้จะอยู่ไม่ได้หากขาดอีกครึ่งของดวงวิญญาณ”
“คุณเลือกที่จะหนีหน้า หรือจะแก้ไข”
“การเดินทางของชีวิต ล้วนอยู่ภายใต้กติกาธรรมชาติ”
“นรกไม่ใช่กระทะทองแดงเสมอไป นรกของแท้คือชีวิตที่เลวร้ายสิ้นดี”
“เราไม่ควรทำลายตัวเองเพื่อที่จะรัก”
“ดื้อด้านเกินไปเขาเรียกว่าโง่”
“ดวงตาเป็นเครื่องสร้างมายาของจินตนาการ”
“ขุมนรกมีอันตรายของแท้ที่รออยู่ คือ เสียสติไปเลย”
“เรามันต่างกันสุดขั้ว ต่างกันจนทนอยู่ไม่ได้”
“หน้าที่ของฉันคือใส่ความตื่นเต้น และพาคุณผจญภัยในชีวิตคุณ ส่วนคุณก็สอนฉัน” “อะไรเหรอ?” “จงอย่ายอมแพ้”
“สิ่งห่อหุ้มไม่สำคัญ ทุกคนมีดีเหมือนกัน”
“สองตายายร่วมหัวเราะกับสังขารที่ร่วงโรยด้วยกัน”
“เวลาที่คุณได้คุณก็เสียเช่นกัน”
“บางครั้งเมื่อเรายอมเสีย เราจะได้”
“เรื่องที่คนอื่นคิดว่าเป็นไปไม่ได้ จริง ๆ แล้วเขาไม่เคยลองทำ”
“ฉันพร้อมเผชิญตราบที่มีคุณอยู่ร่วมชีวิต”
“เพื่อที่จะเลือกหนทางใหม่ พยายามอีกครั้ง”
“ทั้งชีวิตของมนุษย์สั้นเท่ากับหัวใจเต้นของที่นี่”
5
หนังจบลงด้วยเพลงที่เป็นบทกวี ผมอมยิ้ม ใช้นิ้วปาดหางตา นิ่งฟังเพลงจนจบ ดึงแผ่นออกจากเครื่องเล่น นี่อาจจะเป็นรอบที่ ๔ หรือ ๕ แล้ว แต่ละครั้งได้รายละเอียดมากขึ้นเรื่อย ๆ เสียงเชลโล่ เสียงไวโอลินกังวานก้อง ต่างจากครั้งแรก ๆ ที่ไม่ได้ตั้งใจฟัง คิดถึงตอนพบคริสและแอนนี่ครั้งแรกในโรงหนังซึ่งให้แสงด้อยคุณภาพจนทำให้หนังดูทึม ๆ อย่างน่าเสียดาย แทนที่จะทำให้เธอคนข้าง ๆ ประทับใจอย่างหวัง เราหลับทั้งคู่ แต่เมื่อดูจากแผ่นอีกหลายปีต่อมา ผมก็พบคุณค่าจากเรื่องราวของพวกเขา
จนผมพบปัญหาชีวิต
เมื่อชะตากรรมเล่นตลก
ผมบอกย้ำคนข้าง ๆ ให้ดูหนังเรื่องนี้ หวังให้หนังสื่อถึงสถานการณ์เลวร้ายที่เรากำลังประสบ หวังให้หนังสะกิดใจค้นหาหนทางพากันผ่านพ้นช่วงเลวร้ายสาหัสนั้นไป หรืออย่างน้อยเผื่อว่าเธอจะเข้าใจความทุกข์ของผม กับช่วงเวลาที่คำพูด, คำอธิบายไม่สามารถทำงานของมัน
เธอไม่แม้จะหยิบแผ่นขึ้นมา
หรือไม่แน่ อาจไม่แม้จะคิดดู
อาจขี้เกียจ งานยุ่งเกินไป ไม่รู้จะดูไปทำไม อยากจะดูแต่ไม่ได้ดูเสียที
ล้วนเป็นไปได้ทุกกรณี แต่ผลมีอยู่อย่างเดียว ไม่มีการสื่อสารเกิดขึ้นสำหรับ What Dreams May Come จนสัมพันธภาพเลวร้ายถึงที่สุด
เวลาผ่านพ้นไป
เราตายจากกัน
ผมกำลังพยายามตะเกียกตะกายขึ้นจากนรกเพื่อกลับมามีชีวิตใหม่
ผมพบเธออีกครั้ง บอกให้เธอดู What Dreams May Come อีก เพราะอยากรู้ว่าในภพใหม่ ชาติใหม่ เธอเข้าใจอะไรบ้างหรือยัง? อดีตชาติให้บทเรียนอะไรกับเธอบ้าง?
เธอไม่ได้ดู
คงไม่แม้จะคิด
นรกของผมคงไม่ใช่นรกของเธอ เธอจึงหาผมไม่พบในนรกที่ผมเคยอยู่
และเช่นกัน เราคงไม่มีวันหากันเจอในสวรรค์ของเรา
***
ที่ทะเลสาบ
เด็กน้อยสองคนพบกัน
สำหรับการเริ่มต้นครั้งใหม่ สำหรับเรื่องราวใหม่
เรื่องราวของพวกเขาทั้งสองยังคงดำเนินต่อไป และต่อไป
แต่สำหรับผม คงเป็นอีกเรื่อง
Director: Vincent Ward
Writers: Richard Matheson (novel), Ronald Bass(screenplay)
Stars:Robin Williams, Cuba Gooding Jr. and Annabella Sciorra
Watch TrailerWatch Movies
หมายเหตุ: มีเพียงสมาชิกของบล็อกนี้เท่านั้นที่สามารถแสดงความคิดเห็น